باب دیلن را بیش تر بشناسیم
به گزارش وبلاگ پاورست، در سال 2016 نوبل ادبیات برای آفرینش بیانی تازه در ترانه سرایی آمریکا به باب دیلن تعلق گرفت. اهدای این جایزه به این هنرمند که همه او را با شمایل نامرتب و عجیبش و گیتاری که همیشه به همراه دارد و سازدهنی ای که انگار به گردنش میخ شده می شناسند، اتفاق معمولی نبود.
باب دیلن موسیقی فولکلور را که معمولا فرم ساده ای دارد و انسان را ساده تعریف می کند با ترانه هایی همراه کرد که پیچیده و فلسفی بودند.
او در اوج محبوبیتی که در موسیقی فولک داشت، به راک روی آورد؛ هو شد اما باز در صحنه ماند و با وجود تمام افتخاراتش باز همچون یک خانه به دوش بوده و جوابش به تمام سوالات این است که در باد می وزد.
یک استاد زبان و ادبیات انگلیسی در گفت وگو با خبرنگاران، درباره اعطای جایزه نوبل به باب دیلن گفت: علی رغم واکنش های منفی به اعطای نوبل ادبیات به باب دیلن و در روزگاری که دیگر غول های ادبی وجود نداشته و پرتو ادبیات فاخر بسیار کم فروغ است، من این اتفاق را واقعه ای شکوهمند و درخور یک هنرمند راستین می بینم.
او اضافه نمود: اگر میلان کوندرا پیروز به دریافت نوبل ادبیات نشده دلیل نمی شود باب دیلن را لایق دریافت نوبل ندانیم. اگر به آلفرد هیچکاک اسکار داده نشده، نمی توان به جیمز کامرون و اسکار او خرده گرفت.
قهرمان ادامه داد: مضاف بر این که نمی توان تعریف دقیقی از شعر و به طور کلی ادبیات ارائه کرد؛ لذا این همه سر و صدا و هجمه برای بی رنگ کردن نوبل باب دیلن و قرار دادن او در چهارچوب هنر موسیقی به غایت امری ناصواب است. من به این گروه از منتقدان توصیه می کنم اگر به اشعار و ترانه های دیلن گوش نداده اند، حداقل آن ها را یک بار به دقت بخوانند.
این استاد زبان و ادبیات انگلیسی اهدای این جایزه را اتفاقی نادر دانست و آن را راه گشایی برای تفکر و اندیشیدن درباره تعاریف دیگر ادبیات و افق های جدیدتر دانست و گفت: بعد از جنگ جهانی دوم، روح و زبان ادبیات در غرب عوض شد و این تغییر در سال های منتهی به سال 2000 به شکل چشم گیری پیشی گرفت.
او اضافه نمود: الان دیگر وقت آن رسیده که با تک تازی تکنولوژی و ظهور و نشر ادبیات دیجیتال از یک سو و تغییر ماهیت و محتوای ادبیات منظوم و منثور در غرب از سوی دیگر، معنی و تعریف ادبیات بار دیگر در بوته نقد و تحلیل قرار بگیرد.
قهرمان مطرح کرد: به قول جان کیتس، شاعر رمانتیک انگلیسی، زیبایی حقیقت است، و حقیقت زیبایی. ترانه های باب دیلن شعرند و اشعار او ترانه.
انسان در ترانه های دیلن
این استاد ادبیات انگلیسی سپس درباره انسان در ترانه های دیلن گفت: او ما را به کشف و شهود فرامی خواند. او انسان را دعوت می کند تا خانه و انفعال را رها کرده، به دل بزرگراه های بی انتها بزند و در شهرهای ناآشنا اطراق کند. او از انسان می خواهد تا در لحظه زندگی کند و از شانس خود برای بهره گیری از موهبت ها و دردهای زندگی استفاده کند.
قهرمان در ادامه گفت: دیلن از انسان می خواهد که رویاها و کابوس هایش را جدی بگیرد. او نه تنها انسان های غافل، ترسو و متخاصم را نکوهش می کند، بلکه انسان هایی را که تظاهرات می کنند، آدم می کشند و بدتر از همه آن هایی را که پس از روبرو شدن با واقعیات روی خود را برمی گردانند نیز شماتت می کند. غفلت و جهل بشر است که او را از دیدن و لمس حقیقت بازمی دارد.
راک؛ زبانی جدید برای احساسات جدید
قهرمان درباره رو آوردن باب دیلن به موسیقی راک گفت: دیلن به عنوان یک هنرمند آزاده، به محض این که احساس کرد در نقش یک ترانه سرای معترض دارد کم کم کلیشه می شود، به عبارتی هنگامی که احساس کرد به عنوان یک وسیله در دست جریان موسیقی فولک اعتراضی به بازی گرفته شده، بلافاصله از شمایل و سبک خود فاصله گرفت و موسیقی خود را به موسیقی راک نزدیک کرد تا برای بیان احساسات جدید زبانی جدید داشته باشد.
او اضافه نمود: چنین تغییر سبکی در واقع تغییری ققنوس وار بود. دیلن در سال 1965 خود سنتی اش (ترانه سرای فولک) را در هم شکست تا شخصیت و چشم انداز هنری جدیدی را به عرصه ظهور برساند.
وی با بیان اینکه دیلن از تکرار خود و تصویری که دیگران برازنده او می دیدند بیزار بود، گفت: آنچه او را از هویت قدیمی خود دور می کرد نه تنها از میل او برای تجربه گرایی و کشف دروازه های جدید موسیقی فولک راک ناشی می شد، بلکه در تعصب کورکورانه منتقدین و علاقه مندان موسیقی فولک سنتی نیز نهفته بود.
این استاد زبان و ادبیات انگلیسی صحبت از خدمت دیلن به موسیقی فولک و راک را زود دانست و درباره سبک او گفت: او از بینش و ذوق هنرمند بزرگی چون وودی گاتری برخوردار است؛ او از نسل شاعران بلندمرتبه ای چون آرتور رمبو و والت ویتمن است.
وی صدای دیلن را منحصربه فرد و غیرقابل تقلید خواند و اظهار کرد: شاید بتوان خواندن و صدای او را با سبک وودی گاتری و یا خواننده های بلوز دلتا مقایسه کرد، اما صدای دیلن در نهایت صدای دیلن است. صدای او کاملاً بر ترانه هایش می نشیند و یادآور خنیاگران و شاعران دوره گرد باستانی است که حقایق تکان دهنده زندگی را با آرامشی طعنه آمیز و شوخ طبعی منحصر به فردی در دل تصنیف های به ظاهر ساده خود زمزمه کرده و به راه خود می رود.
قهرمان جهانی امروز ما را به جهانی کابوس وار فیلم های دیوید لینچ تشبیه کرد و جهانی را که دیلن در ترانه هایش خلق می کند دیروز، امروز و فردای ما دانست و اضافه نمود: او اسطوره ای است که در طی بیش از 50 سال حقیقت عهد عتیق را در دل راک اند رول جای داده و سوار بر امواج رادیویی سرتاسر جهان را درنوردیده است.
وی اضافه نمود: او با هوشیاری مثال زدنی و تغییر سبک و هویت خود همیشه سعی کرده تا بسیار جلوتر از مخاطبین خود قرار بگیرد تا همیشه همچون مراد به دنبال او باشند. او خالق ترانه های جاودانه است.
دیلن؛ صدای بیدار نسل خود
قهرمان، دیلنِ شاعر و ترانه سرا را غیرقابل تفکیک دانست و گفت: باب دیلن ترانه سرا و باب دیلن شاعر در هم تنیده اند و نمی توان مرزی بین آن دو قائل شد. ترانه های او هم از اصالتی کهن برخوردارند و هم کاملاً مدرن، هم شاعرانه و هم به حق سینمایی هستند.
او درباره ساختار ترانه های دیلن گفت: دیلن در ترانه هایش از ساختار تصنیف های (ballad) ادبیات پیش از رنسانس استفاده می کند و با بردن شاعرانه آن ها به فضایی اکسپرسیونیستی و سوررئال، جهان خاکستری، مأیوس کننده و پراضطراب امروز را به تصویر می کشد.
وی با ذکر مثالی بیان نمود: یه چیزی داره اتفاق می افته / ولی نمی دونی چیه / اینطور نیست آقای جونز؟ شاعر یا ترانه سرا، باب دیلن است.
قهرمان با بیان اینکه دیلن با انتشار دومین آلبومش به موسیقی اعتراضی روی آورد، گفت: نسل آگاه بعد از جنگ ویتنام به از بین بردن سلاح های اتمی اصرار ورزیده و به نقض حقوق مدنی و شهروندی خود اعتراض می کردند. دیلن با آگاهی از مسئولیت اخلاقی خود در عین مخالفت با شرایط حاکم اجتماعی به صدای بیدار نسل خود مبدل شد. او نمی توانست نسبت به اوضاع اسف بار کشاورزان و معدنچیان و تبعیض نژادی در جامعه آمریکا بی تفاوت باشد.
این استاد زبان و ادبیات انگلیسی درباره بازگشت ژانر به معنی اصلی خود در کارهای این هنرمند شرح داد: دیلن از آن دسته هنرمندانی است که ژانر را به مفهوم اولیه و هندواروپاییش، یعنی ریشه کلمه (engender) به معنی زایش و خلق کردن، بازگرداند. باب دیلن بی محابا و بدون توقف خلق کرده است.
او در انتها گفت: باب دیلن بلوز دلتا را با شعر سمبولیستی فرانسوی، موسیقی فولک اعتراضی، عهد عتیق و عهد جدید، و جوش و خروش شعر (Beat) درهم می آمیخته تا هم ترانه و هم شعر خلق کند.
منبع: خبرگزاری ایسنا