گنجی از جنس رنج که خاک می گردد - وبلاگ پاورست

میزان بالای ضایعات محصولات کشاورزی در لرستان باعث شده بهره برداران این بخش علیرغم کوشش های گسترده در طول فصول مختلف نتوانند اقتصاد خانوارهای خود را آن طور که باید متحول نموده و احتیاجهای آنان را تامین نمایند.

اما به راستی دلیل این حجم از ضایعات چیست و چه راهکارهایی جهت کاهش آنها وجود دارد؟

300 میلیارد تومان ضایعات کشاورزی لرستان

اسفندیار حسنی مقدم رئیس سازمان جهاد کشاورزی لرستان ارزش ریالی تولیدات بخش کشاورزی استان را 7000 میلیارد تومان اعلام کرد و گفت: در استان حدود دو میلیون و 900 هزار تن انواع محصولات کشاورزی شامل دو میلیون و 200 هزار تن محصولات زراعی، 300 هزار تن باغی و 400 هزار تن انواع محصولات دامی است.

وی ادامه داد: این بخش یکی از مهم ترین بخش های مالی کشور است زیرا بالغ بر 20 درصد اشتغال، 19 درصد تولید ناخالص ملی و 35 درصد صادرات متعلق به آن بوده درحالی که سهم اعتبارات بخش کشاورزی از اعتبارات کشور کمتر از پنج درصد است.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی لرستان در ادامه گفت: در محصولات زراعی استان 10 درصد ضایعات وجود دارد. در مورد محصولات باغی و سبزی و صیفی این میزان می تواند به دلیل فسادپذیر بودن آن ها به 20 تا 30 درصد برسد.

وی توضیح داد: آخرین برآوردی که توسط کارشناسان سازمان جهاد کشاورزی لرستان صورت گرفته ارزش ریالی آن شاید بالغ بر 300 میلیارد تومان باشد.

حسنی مقدم اضافه نمود: میزان ضایعات بیشتر در شهرستان های جنوبی استان مثل پل دختر بیشتر بوده چون حجم سبزی و صیفی در این شهرستان بالاست.

این مسئول افزود: برای اینکه این قضیه را مدیریت کنیم احتیاج به سردخانه و بسته بندی داریم و میوه جات بایستی قبل از اینکه وارد بسته بندی و بارگیری شوند پیش خنک شوند.

وی اعلام کرد: هنوز این تکنولوژی را نداریم و از سرمایه گذاران بخش خصوصی تقاضا داریم که برای انتقال میوه مثل انجیر به جای اینکه با ماشین های معمولی حمل شوند از ماشین های یخچال دار استفاده نمایند که میوه به شکل خنک به دست مصرف نماینده برسد.

با آموزش 60 تا 70 درصد ضایعات برطرف می گردد

با توجه به صحبت های رئیس سازمان جهاد کشاورزی لرستان و اینکه چرا میزان ضایعات در پلدختر بالا بوده رضا عسگری مدیر جهاد کشاورزی این شهرستان به خبرنگاران گفت: سالانه حدود 1500 تا 2000 هکتار کشت سبزی داریم که چون زمین های کشاورزان کوچک است و نیز عدم کشت مکانیزه باعث شده ضایعات بیشتر گردد.

وی ادامه داد: کشاورزی سنتی نیز دلیل اصلی این حجم از ضایعات است و استفاده از شیوه های قدیمی و سنتی در همه مراحل کاشت، داشت و برداشت محصول سبب به وجود آمدن ضایعات می گردد.

عسگری یادآور شد: وجود ماشین آلات و ادوات کشاورزی فرسوده نیز از دیگر عواملی است که سبب هدررفت محصولات کشاورزی نظیر گندم و جو می گردد. همچنین پس از برداشت محصولات کشاورزی هم به علت نامناسب بودن سیستم حمل ونقل باعث پیدایش ضایعات زیادی در مرحله حمل و توزیع می گردد.

وی نبود تعاونی را یکی دیگر از دلایل حجم بالای ضایعات در این شهرستان دانست و اضافه نمود: باید تعاونی فروش محصولات کشاورزی وجود داشته باشد. در انجیر این کار انجام شد و تا حدودی تأثیرگذار بوده اما آن چیزی که مدنظر ما بود هنوز اتفاق نیفتاده است.

مدیر جهاد کشاورزی پلدختر گفت: با توجه به آب و هوایی که شهرستان دارد خسارت آفات و امراض بالا بوده و عدم رعایت کشاورزان مزید بر علت است.

وی به آموزش نیز اشاره و اظهار کرد: درزمینهٔ آموزش کشاورزان رعایت نمی نمایند که اگر این کار انجام گردد 60 تا 70 درصد ضایعات برطرف می گردد و این درصد قابل پیش بینی است.

اینکه کشاورزان آموزش های ارائه شده توسط کارشناسان جهاد کشاورزی را رعایت نمی نمایند نیز در نوع خود جای تامل دارد...

باید کارگروه استانی ضایعات محصولات کشاورزی تشکیل گردد

بحث آموزش در جلوگیری و کاهش ضایعات محصولات نقش اساسی دارد که در این باره یوسف آروان، مدیر هماهنگی ترویج سازمان جهاد کشاورزی لرستان به خبرنگاران می گوید: برنامه کاهش ضایعات کشاورزی را با برگزاری کلاس های آموزشی، سایت های الگویی و مزارع آموزشی دنبال می کنیم.

وی با بیان اینکه ضایعات ممکن است در زمان کاشت یا برداشت باشد، اظهار کرد: کاری که باید انجام گردد استفاده از ضایعات محصولات کشاورزی است، یک نمونه ای که سال جاری صورت گرفت بحث استفاده از ضایعات انار منطقه سیاب است.

آروان اضافه نمود: در بحث انجیر نیز کارگاه هایی در بحث حین و قبل برداشت برگزار می گردد.

وی با بیان اینکه کلاس های آموزشی برای کشاورزان مداوم برگزار می گردد، تاکید نمود: ولی جدیت بیشتری می خواهد تا ضایعات صیفی و میوه جات کاهش پیدا کند.

این مسئول اضافه نمود: آموزش روستاییان در این راستا بسیار تأثیرگذار خواهد بود و حداقل تأثیر آن این است که ضایعات را نصف می نماید به شرطی که راهکارها مطالعه شده باشد.

وی ادامه داد: باید کارگروه استانی برای این موضوع تشکیل گردد و راهکاری عملیاتی توسط محققان ارائه تا شاهد کاهش ضایعات باشیم.

نکته قابل تامل اینکه اگر آموزش می تواند ضایعات را به نصف برساند پس چرا تا به امروز این موضوع در استان رخ نداده است؟

چرا ثروت لرستان به ضایعات تبدیل گردد؟

احسان ناصر رئیس کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی اتاق خرم آباد نیز با مطرح کردن اینکه چرا باید حدود 30 درصد از ثروت استان به ضایعات تبدیل گردد، گفت: بالاترین ضایعات محصولات کشاورزی در بخش تولیدات باغبانی است.

وی ادامه داد: 30 درصد حجم تولیدات این بخش به ضایعات تبدیل می گردد.

عضو کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی اتاق خرم آباد اضافه نمود: ایجاد سردخانه در لرستان از خام فروشی محصولات جلوگیری می نماید و از طرفی کشاورزان هم از این قضیه سود خواهند برد.

وی اعلام نمود: همچنین ایجاد سردخانه به صادرات محصولات مازاد کشاورزی و ایجاد ارزش اضافه نموده برای استان یاری می نماید.

آری ثروتی که با رنج توسط کشاورزان بدست می آید به راحتی به دلایل مختلف از بین رفته و به خاک تبدیل می گردد.

30 درصد تولیدات سالانه لرستان ضایعات است

صید احمد مرادی، مدیرصنایع تبدیلی و فرآوری سازمان جهاد کشاورزی لرستان نیز در گفت وگو با خبرنگاران با بیان اینکه حدود 30 درصد تولیدات سالانه استان در حوزه های کشاورزی، دامداری و شیلات ضایعات است، اظهار کرد: نبود سردخانه باعث شده دلالان، تنها افرادی باشند که از باغداری سود می برند و مثلاً خرید ارزان سیب بروجرد، انجیر پل دختر و انار کوهدشت به دلیل نبودن سردخانه و صنایع تبدیلی در این مناطق بیشتر به چشم می خورد.

وی افزود: مسئولان جهاد کشاورزی استان طی سال های گذشته برای حل این مشکل اقدامات زیادی انجام داده اند و مجوزهای زیادی صادر نموده ایم اما تمایل سرمایه گذار به ورود به این بخش به دلیل هزینه های سنگینی که دارد، کم است.

مرادی اعلام نمود: در حال حاضر بخش قابل توجهی از محصولات در حوزه کشاورزی، دامداری و شیلات استان به ضایعات تبدیل می گردد و دراین بین جای صنایع تبدیلی و فرآوری در لرستان خالی است و در واقع احداث سردخانه یک فرصت سرمایه گذاری خوب برای استان است.

وی ادامه داد: ما در بحث تأسیس و راه اندازی واحدهای صنایع تبدیلی و فرآوری در لرستان احتیاج به سرمایه گذار داریم. طی سالیان اخیر در لرستان در راستای کاهش ضایعات بخش کشاورزی حرکت های خوبی صورت گرفته اما مطلوب نیست لذا برای کاهش ضایعات تولیدات احتیاجمند سرمایه گذاری بخش خصوصی، حمایت و تقویت سرمایه ها و تخصیص تسهیلات هستیم.

مرادی اضافه نمود: تعداد واحدهای صنایع تبدیلی و فرآوری با توجه به حجم ضایعات محصولات کشاورزی، دامی و شیلات استان کافی نیست و لازم است با ورود سرمایه گذار در این بخش نسبت به تأسیس چندین فضا اقدام گردد.

وی اعلام نمود: سازمان جهاد کشاورزی از سرمایه گذاران صنایع تبدیلی و فرآوری در قالب تسهیلات کم بهره حمایت خواهد نمود. ظرفیت صنایع تبدیلی و فرآوری در لرستان حدود 750 تا 800 هزار تن از محصولات کشاورزی، دامی و شیلات است.

مدیر صنایع تبدیلی و فرآوری سازمان جهاد کشاورزی گفت: تمرکز ما بر احداث واحدهای صنایع تبدیلی و فرآوری در شرکت شهرک های استان است چراکه در آنجا هم زیرساخت های لازم از جمله آب، برق، گاز و ... فراهم بوده و هم دسترسی به بازار راحت تر است.

ایجاد زیرساخت های زنجیره تولید در لرستان لازم است

به راستی چرا تعداد واحدهای صنایع تبدیلی و فرآوری لرستان به نسبت ضایعات پایین است و چرا سرمایه گذاری در این زمینه بسیار پایین است؟

حسین سلاح ورزی نایب رئیس اتاق بازرگانی ایران نیز در گفت وگو با خبرنگاران از میزان بالای ضایعات محصولات کشاورزی در لرستان انتقاد می نماید و می گوید: میزان ضایعات محصولات کشاورزی استان در واقع یک عدد قابل توجهی است.

وی گفت: در لرستان بیشتر موضوع ضایعات، کل ارزش تولیدات کشاورزی و سهم آنها در اقتصاد استان و سهم بهتر و بهینه تری که می توانند در اقتصاد استان ایفا نمایند.

سلاحورزی اضافه نمود: در لرستان بیش از 800 هزار تن مازاد محصولات کشاورزی داریم یعنی تولیداتی که اضافه تر از احتیاج و مصرف مردم استان است.

وی ادامه داد: از آن جایی که این محصولات مازاد عمدتاً به صورت خام فروشی، بدون تولید و ارزش اضافه نموده و عمدتاً در بازارهای داخلی عرضه می گردد لذا آنطور که باید و بتواند در مورد اقتصاد استان مؤثر باشد نیست.

این مسئول اعلام کرد: طبق آنالیز هایی که در اتاق بازرگانی استان انجام داده ایم از مجموع این رقم 800 هزار تنی حدود 6 درصد در بازارهای خارجی عرضه یا صادر شده و بخش عمده ای از این مازاد محصولات استان دچار ضایعات و پرتی زیاد می گردد.

نایب رئیس اتاق بازرگانی ایران توضیح داد: به دلیل کمبود زیرساخت های مورداحتیاج در زنجیره تولید و مصرف محصولات کشاورزی اعم از زیرساخت های حمل ونقل و نگهداری باعث می گردد آمار ضایعات بیشتر گردد.

وی یادآور شد: اگر از این 800 هزار تن چیزی حدود 500 هزار تن را به معنای واقعی به خارج از کشور صادر کنیم و بتوانیم این میزان صادرات مازاد محصولات کشاورزی را افزایش دهیم ارزش حاصل از این عملیات مالی خود به تنهایی می تواند بخش عمده ای از مسائل استان را حل نماید و این مستلزم بهینه سازی زنجیره تولید و توزیع محصولات کشاورزی از ابتدا و برنامه ریزی برای تولید صادرات گرا است.

سلاحورزی اظهار کرد: اگر ما نسبت به ایجاد واحدهای تولید تولید محصولات کشاورزی مبادرت کنیم نه تنها بخشی از آنچه به عنوان پرت نام برده می گردد مجدد تبدیل به ارزش اضافه نموده خواهد شد بلکه می توانیم راندمان و بهره بیشتر مالی از محصولات کشاورزی استان داشته باشیم.

به گزارش خبرنگاران، آنالیز میزان ضایعات کشاورزی لرستان حاکی از حجم بالای آن داشته و کاهش تولید ناخالص را برای بهره برداران به ارمغان آورده و از این رو باید با استفاده از راهکارهای اساسی نظیر آموزش شیوه های نوین کشاورزی، حمایت از کشاورزان و بهبود سطح فرهنگ مصرف نمایندگان زمینه کاهش آنها را فراهم کرد.