کاوش معبد تاریخی نهاوند در بلاتکلیفی

به گزارش وبلاگ پاورست، سجاد سیف- نهاوند ـ خبرنگار :فصل چهارم و نهایی کاوش معبد لائودیسه در منطقه دوخواهران نهاوند با پیگیری مسئولان و تامین اعتبار و تملک ملک مورد نظر هیات کاوش پس از سال ها وقفه و انتظار در تابستان امسال شروع شد.

کاوش معبد تاریخی نهاوند در بلاتکلیفی

امیدواری مهدی رهبر، باستان شناس مشهور کشور و سرپرست هیات کاوش، و همچنین کشف دستکند تاریخی در خیابان اطراف دوخواهران نشانه هایی از قطعیت وجود معبد در منطقه دوخواهران به ویژه پشت مسجد و امامزاده را تایید می کرد. اخیرا عملیات کاوش متوقف شده و نقل قول های متفاوتی در فضای مجازی و رسانه ها در خصوص معبد بیان شده است که باعث نگرانی مردم بابت تاریخ پنهان مانده در دل خاک و انتظار برای تعیین تکلیف ساخت وساز در منطقه دوخواهران شده است.

با توجه به اهمیت موضوع و تأکید امام آدینه شهرستان مبنی بر تعیین تکلیف مسجد و ساخت وساز در منطقه دوخواهران و ارزشمند بودن این اثر تاریخی و فرهنگی ضرورت دارد با فراهم کردن شرایط کار، این اثر باستانی زنده و احیا گردد. این موضوع حمایت مقامات شهرستانی، استانی و سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور را می طلبد که در توسعه گردشگری و اشتغال زایی شهرستان سهم بسزایی خواهد داشت.

  • بافت فرسوده

رئیس میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان نهاوند با اشاره به این که در محله دوخواهران با چالشی بزرگ مواجهیم، می گوید: با توجه به این که منطقه دوخواهران در بافت فرسوده شهر و روی گسل زلزله است ساخت وساز در این منطقه ممنوع و با محدودیت هایی روبه رو است و این برای اهالی منطقه و خانه های قدیمی آن تهدید به شمار می رود.

محسن جانجان بیان می نماید: پس از فعالیت هیات کاوش در محوطه ملک خریداری شده در پشت مسجد دوخواهران و دست یافتن به آثاری از دوره قاجاریه، سرپرست کاوش اعلام نمود برای دستیابی به آثار معبد به کاوش پشت دیوار مسجد و محل امامزاده احتیاج داریم و ادامه کار به اخذ مجوز و رضایت هیات امنای مسجد و اداره اوقاف احتیاج دارد. وی ادامه می دهد: با توجه به دغدغه هیات امنای مسجد برای فعالیت مسجد در ایام محرم و همچنین آسیب دیدن دیوار مسجد به علت گودبرداری غیراصولی و سیلاب و بارش های فروردین ماه، منتظر دستور مقامات شهرستان و رضایت هیات امنای مسجد برای ادامه کاوش و تعیین تکلیف ساخت وساز در منطقه دوخواهران هستیم.

  • تاریخچه

یک کارگر سنگ تراش به نام اصغر پاروند تنها کتیبه به خط یونانی در ایران را که به کتیبه لائودیسه شهرت دارد، کشف کرد. ممانعت او از قطعه قطعه کردن و فروختن این کتیبه به منظور استفاده در ساختمان سازی، باستان شناس ها را به نهاوند کشاند. از سال 1327 که مناطق پای قلعه و دوخواهران در فهرست آثار باستانی ثبت شد، معمای بزرگ تمدن یونانی در ایران همچنان بلاتکلیف مانده است.

رهبر که سرپرستی کاوش های معبد لائودیسه را در شهرستان نهاوند برعهده دارد، در گزارش خود از نتیجه کاوش ها برای یافتن معبد لائودیسه بر مبنای کتیبه یونانی به دست آمده در نهاوند می گوید: شهرهای ایجادشده ای که تاریخ نویسان از زمان اسکندر مقدونی و جانشینان او در ایران و سایر متصرفاتشان به آنها اشاره می نمایند، الکساندریا، آپامه آ، آنتیوخیا و لائودیسه آ نام داشته اند.

به گفته وی، اسکندر و جانشینان او به منظور تسلط بر ایران، اسکان یونانی های مهاجر را در این کشور در دستور کار خود قرار دادند و بعضی شهرهای ایران را به منظور امتزاج 2 تمدن ایران و یونان توسعه دادند و یونانی ها را در آنها ساکن کردند. رهبر عنوان می نماید: نقل است اسکندر به همراه خود، معمار، مجسمه ساز، مورخ، معلم و تاجر به ایران آورده است. حتی براساس آنچه مرحوم حسن پیرنیا در کتاب ایران باستان به آن اشاره نموده است، اسکندر مقدونی با نگاه یونانی کردن ایران همسری ایرانی اختیار کرد و به 80 تن از سرداران خود نیز توصیه کرد با دختران ایرانی ازدواج نمایند. اسکندر 12 سال سلطنت کرد و هرگز نتوانست بر ایران مسلط گردد، اما اسلاف او توانستند نشانه هایی از تمدن یونانی را در ایران بر جای بگذارند. اسلاف اسکندر مقدونی بسیار کوشش کردند تا یونانی مآبی و یونان دوستی را در ایران رواج بدهند.

سرپرست کاوش های معبد لائودیسه در ادامه شرح می دهد: سلوکی ها در ایران به فرمانروایی سلوکوس، از سرداران اسکندر مقدونی، برای یونانی کردن ایرانی ها بسیار کوشش کردند. براساس گزارش های باستان شناسی، آنها توانستند خط و زبان یونانی را در میان اشراف و درباریان ایران رواج دهند. حتی سکه هایی که در اوایل دوره اشکانی در ایران ضرب شد به خط و زبان یونانی است و عنوان فیل هلن، یعنی دوستدار یونان، نیز با هدف همان یونانی مآبی بر سکه های ایرانی نقش بست. در شهر باستانی لائودیسه نیز که در دوره ساسانیان به نهاوند تغییر نام یافت، بعضی پایه ستون ها، سرستون ها و تزئینات به دست آمده در کاوش های باستان شناسی تعیین کرد که کوشش بسیاری برای ترویج معماری یونانی شده بود.

این باستان شناس که در جست وجوی معبد لائودیسه یونانی در ایران است و در کاوش های باستان شناسی خود به نتایج جالبی دست یافته است، می گوید: از جمله شهرهای ایجادشده در غرب ایران توسط سلوکی ها که از اسلاف اسکندر مقدونی بودند، لائودیسه در نهاوند است که به نام همسر آنتیوخوس سوم نامگذاری شد. رومن گیرشمن، باستان شناس مشهور آلمانی، که از کشف کتیبه لائودیسه اطلاع یافت به شهر نهاوند سفر و اعلام نمود که محوطه باستانی نهاوند به بهانه تهیه خاک و سنگ برای بناهای جدید زیر و رو گردد. او توانست در کاوش های باستان شناسی به مجسمه های مفرغی کوچک از خدایان باستانی یونان و یک قربانگاه سنگی دست یابد که گمانه های وجود شهرهای یونانی در ایران و نهاوند را تقویت کرد.

  • امامزاده دوخواهران

بنای مذهبی دوخواهران نهاوند در میان مردم محلی به امامزاده دوخواهران شناخته می گردد و مردم محلی این بنا را منتسب به خواهران امام رضا (ع) می دانند. به گفته سرپرست کاوش های معبد لائودیسه، هیأت باستان شناسی معبد لائودیسه اکنون به این نتیجه رسیده است که این معبد باید جایی در اطراف همین بنای مذهبی دوخواهران یا حتی زیر این بنای تاریخی قرار داشته باشد. مبنای جست وجوی هیأت باستان شناسی به سرپرستی رهبر نیز همان متن کتیبه یونانی لائودیسه است که در شهرستان نهاوند کشف شد.

وی خاطرنشان می نماید: در کتیبه یونانی نهاوند، آنتیوخوس سوم پادشاه سلوکی که از سال 223 تا 187 پیش از میلاد مسیح حکومت می کرد به ساتراپ محل دستور داد نیایش همسرش لائودیسه را که به مقام کاهنه بزرگ ارتقا یافته بود، همگانی نمایند و این موضوع را روی سنگی بنویسند و در مقابل مهم ترین معبد شهر نصب نمایند. جدیدترین تخمین باستان شناس ها ارتباطی است که معبد لائودیسه با بنای مذهبی دوخواهران در نهاوند پیدا نموده است.

سرپرست کاوش های معبد لائودیسه معتقد است: با توجه به شواهد، مدارک و تحقیقات هیأت برآورد، موجودیت امامزاده دوخواهران نهاوند نمی تواند قدیمی تر از دوره ایلخانی تاریخ گذاری گردد. ممکن است امامزاده دوخواهران نهاوند نیز مانند بعضی اماکن باستانی و تاریخی در سیر تحولات تاریخی ایران هوشمندانه و توسط مردم با منتسب کردن به امامزاده یا یک عالم دینی و اجتماعی مورد وثوق از تخریب ها در امان مانده باشد.

منبع: همشهری آنلاین
انتشار: 11 مهر 1398 بروزرسانی: 6 مهر 1399 گردآورنده: powersetshop.ir شناسه مطلب: 313

به "کاوش معبد تاریخی نهاوند در بلاتکلیفی" امتیاز دهید

امتیاز دهید:

دیدگاه های مرتبط با "کاوش معبد تاریخی نهاوند در بلاتکلیفی"

* نظرتان را در مورد این مقاله با ما درمیان بگذارید