ساخت پارکینگ خطر جدی برای پرونده ثبت جهانی هگمتانه - وبلاگ پاورست

وی با بیان این که شهرداری و شورای دوره پنجم در حوزه هایی اقدامات خوبی داشته و در حوزه هایی هم اقداماتی انجام داد که توقع میراث نبود و می توانست نیفتد، اضافه کرد: در ابتدا باید تکلیفمان را درباره چند موضوع روشن کنیم، آیا همدان شهر تاریخی است و باید باشد یا نه؟ همدان بافت تاریخی دارد یا خیر؟ اگر بافت تاریخی دارد باید حفظش کنیم یا خیر؟ اگر به پاسخ این سئوالات رسیده و در این موارد به وحدت نظر برسیم باید تلاش کنیم الزاماتش را بپذیریم یعنی نمی توانیم مدعی داشتن شهر تاریخی باشیم اما الزامات حفظ بافت تاریخی را رعایت نکنیم.

مالمیر با اشاره به این که باید بپذیریم متولی حوزه میراث فرهنگی وزارت میراث فرهنگی است، اظهار کرد: خوشبختانه امروز تمامی اعضای شوراهای شهر و شهرداری ها تغییراتی نسبت به گذشته دارند و به این نتیجه رسیده اند که میراث فرهنگی مهم و جزء ارزش شهر است و باید حفاظت شود اما درباره تعریف این ارزش هنوز هم اجتهاد شخصی می کنیم و در نتیجه دچار مداخلات متفاوت و ناهماهنگ می شویم.

وی با بیان این که باید از تجربیات و نحوه برخورد دیگر شهرها و کشورها با بافت های تاریخی استفاده کنیم، اضافه کرد: در بسیاری از شهرها مباحثی که در مورد بافت تاریخی همدان مطرح شد، به وجود نیامد و پس از ابلاغ ضوابط، دفاتر مشترک میراث فرهنگی و شهرداری تشکیل شد، علاوه بر این شهرداری های دیگر شهرها هم هیچ وقت نگفتند ضوابط میراث فرهنگی را قبول نداریم و میراث در این حوزه صلاحیت ندارد.

مدیرکل میراث فرهنگی استان همدان درباره عملکرد شهرداری همدان در حوزه میراث فرهنگی در سال های اخیر بیان کرد: شهرداری در عمارت های جنانی، نورمهال، جداره سازی خیابان بوعلی و سایت موزه میدان امام(ره) اقدامات قابل قبولی انجام داد اما در کنارش در مرکز محله کبابیان عملکرد منفی داشت، شهرداری همان زمان قول ساخت عین به عین داد اما محقق نشد همچنین معتقدیم اگر شهرداری بافت را به رینگ یک محدود کنیم نقصی که تا به امروز در حوزه بافت بین چهار سلیقه مختلف داشتیم، به پنج سلیقه تبدیل می شود و همچنان ادامه خواهد داشت. علاوه بر این با تغییرات مدیران پیشرفت پروژه ها محقق نخواهد شد.

به گفته وی، اداره کل میراث فرهنگی و شهرداری همدان می توانستند در موضوع بافت تاریخی به وحدت برسند و اختلاف نظرها را با یک دفتر مشترک همسو کنند اما این اتفاق نیفتاد، در حوزه احیای سراها توقع و مطالبه میراث فرهنگی انجام کارهای مشترک بیشتری بود که محقق نشد همچنین پارکینگ های سینا و آقاجانی بیگ دو نکته منفی در بافت تاریخی هستند و پرونده ثبت جهانی منظر تاریخی هگمتانه تا همدان را به خطر انداخته اند؛ مثلاً وقتی می خواهیم مشخص عرصه پرونده را مشخص کنیم و خانه های تاریخی مثل خانه ضرابی را به عرصه اضافه کنیم به علت وجود این پارکینگ ها باید عرصه را لاغر کنیم، آسفالت هگمتانه نیز از اقداماتی بود می توانست انجام نشود و اگر مطالعات اجرای پیاده راه دقیق تر بود این اتفاق نمی افتاد.

مدیرکل میراث فرهنگی استان همدان درباره ضوابط حفاظتی میراث فرهنگی مطرح نمود: براساس ضوابط میراث فرهنگی که شامل بندهای مختلفی مانند بند 3 قانون اساسنامه میراث فرهنگی و ماده 4 آیین نامه اجرایی است، این دستگاه موظف به حفاظت و قوانین سلبی است علاوه بر این برای هر گونه اقدام مجدد باید نظر میراث فرهنگی لحاظ شود، نکته دیگر اضافه کردن اقدامات ایجابی است و حقوق مردم و ارتقاء منزلت بافت نیز باید لحاظ شود.

وی با اشاره به اینکه احیای بافت های تاریخی و ارتقاء و منزلت آنها به توانی بیش از توان وزارت میراث فرهنگی نیاز دارد و همکاری سایر ارگان ها را نیز می طلبد، اضافه کرد: در سال 98 قانونی توسط این وزارتخانه تهیه و مصوب شد که طبق آن وزارت راه و شهرسازی را موظف به تهیه طرح ویژه کرد، در این طرح بافت، ضوابط حداقلی، پیشنهادات، آینده توسعه ای بافت، محورها و مشوق های لازم مورد مطالعه قرار می گیرد تا منجر به احیاء بافت و ارتقاء ارزش و منزلت آن شود همچنین این طرح اقدامات ایجابی را نیز اضافه می کند و تکمیل ترین کاری است که در این حوزه انجام خواهد شد.

مالمیر با تأکید بر اینکه ضوابط حفاظتی میراث فرهنگی که توسط این ارگان تهیه شده طرح ویژه نیست، گفت: میراث فرهنگی حوزه ای نیست که یک سازمان به تنهایی برای حفاظتش گام بردارد بلکه این اداره براساس وظایف ذاتی معذورات خاص خود را دارد و اگر بر مبنای ضوابط عمل نکند مورد پذیرش دستگاه های ذی مدخل قرار نخواهد گرفت علاوه بر این نقش اصلی را در حفظ میراث فرهنگی مردم بر عهده دارند.

وی درباره اقدامات میراث فرهنگی درباره جلوگیری از ساخت وسازهای غیرمجاز مطرح نمود: سازمان میراث فرهنگی موظف شده حوزه بافت تاریخی را پیگیری و ضوابط اختصاصی برای آن تهیه کند، این اقدامات صورت گرفت و مقرر شد سلسله مراتب آن ابلاغ شود که این اتفاق هم عملی شد بنابراین این سازمان به جزء این روش چگونه می تواند جلوی ساخت و سازها را بگیرد؟ به عبارت دیگر میراث فرهنگی ضابطه ساخت وسازها را ابلاغ کرده و هر گاه این ضابطه زیرسوال برود و انجام نشود ناچار به طرح موضوع در محاکم قضایی هستیم اگرچه معتقدیم بهتر بود قبل از اینکه بنایی ساخته شود و تخلفی اتفاق بیفتد چاره ای اندیشیده شود.

مدیرکل میراث فرهنگی استان همدان با بیان این که این سازمان تلاش می کند از بخش خصوصی تأمین اعتبار کند و با تعامل سایر بخش ها در حوزه حفاظت و بازسازی بناها گام بردارد، اظهار کرد: هزینه گزافی برای بازسازی این بناها نیاز است و بودجه میراث فرهنگی کفاف آنها را نمی دهد، از طرفی دیگر دستگاه ها و مالکان خصوصی که موظف به مشارکت در این امر هستند نیز اقدام نمی کنند.

به اعتقاد وی، اگر طرح ویژه عملی شود و علاوه بر نگاه سخت افزاری، نگاه نرم افزاری هم اتفاق بیفتد، زمینه برای اینکه مالکان اعتقاد پیدا کنند دارایی هایشان سرمایه بسیار مهمی است و باید حفاظت شود، فراهم می شود همچنین اگر دستگاه ها در قسمت هایی که اشتراک نظر دارند در کنار هم باشند و با هم همکاری کنند برای حل مسائل گام برمی دارند اما وقتی روبروی هم بایستند برای اداره و حل موضوعات قدم برنمی دارند.

وی با اشاره به این که شهرداری می تواند در حوزه های زیادی مثل گردشگری وارد عمل شود، اضافه کرد: اگرچه سازمان میراث فرهنگی تلاش کرد در راستای تعامل با شورای پنجم باشد اما معتقدیم ظرفیت های فراوانی خالی ماند که می توانست بهتر کار شود؛ مثلاً آیا همه موزه ها متعلق به میراث فرهنگی است؟ در شهرهای تاریخی مثل شیراز و اصفهان بناهای تاریخی تنها در تملک میراث فرهنگی است؟

مالمیر با بیان این که کاندیداهای ششمین دوره شورای شهر باید برنامه ها و رویکرد خود را در حوزه میراث فرهنگی به طور رسمی مشخص و اعلام کنند، مطرح نمود: چرا نمی توانیم مثل دیگر شهرها در مورد بافت دفتر مشترک داشته باشیم؟ چرا نباید شهردار منطقه بافت که بافت را بشناسد و به میراث فرهنگی اعتقاد داشته باشد داشته باشیم و با هم کار اشتراکی انجام دهیم؟ اگر مدیریت بافت شکل بگیرد و مدیریت یکپارچه و هماهنگ به وجود بیاید تقسیم کار می شود اما متأسفانه این حلقه مفقوده ای است که برای نوع نگاه و تعریف ارزش هایمان باید رویکرد عملی داشته باشیم.

وی با اشاره به این که در حال حاضر می توان ساخت پارکینگ آقاجانی بیگ را مدیریت کرد تا گرفتاری بیشتری برای بافت به وجود نیاورد، گفت: اگر این پیش فرض را داشته باشیم که بافت واجد ارزش است باید میراث فرهنگی را به عنوان دستگاه متولی بشناسیم و براساس ضوابط آن، صدور هر گونه مجوزی برای ساخت و ساز در بافت های تاریخی باید با هماهنگی این دستگاه باشد بنابراین دستگاه های ذی ربط باید قبل از ساخت وساز تمام جوانب را بررسی و توجه کنند مصوبه کمیسیون ماده 5 الزاما ضوابط میراث فرهنگی نیست.

به گفته مدیرکل میراث فرهنگی استان همدان، ساخت پارکینگ آقاجانی بیگ مورد تأیید این سازمان نبوده و اگرچه با مصوبه کمیسیون ماده 5 ساخته شده اما باید پیش از رفتن به این کمیسیون از میراث فرهنگی استعلام می شد تا موارد کارشناسی مورد مطالعه قرار می گرفت و پس از گذشت چند سال به این نتیحه نمی رسیدیم کار اشتباهی بوده است بنابراین باید این پارکینگ را مدیریت کنیم تا مثل پارکیگ سینا مشکل ساز نشود.

مالمیر درباره معابر زیر 12 متر هم بیان کرد: در این مورد قسمتی در اختیار شهرداری است که طبق کمیسیون ماده 5 معابر زیر 12 متر را به شهرداری تفویض کرده و ایرادی در شهرسازی است که وقتی براساس عرض، معبر می دهیم نظامات شهر به هم می ریزد بنابراین اگر رویکردمان حفظ بافت باشد معابر را بی علت توسعه نمی دهیم چراکه این موضوع با بافت همخوانی ندارد.

وی با اشاره به این که برخی معتقدند میراث فرهنگی ضابطه ای ندارد و سلیقه ای عمل می کند، اضافه کرد: پس از اینکه ضابطه حفاظتی میراث فرهنگی از تهران ابلاغ شد ایراداتی به آن وارد شد که پاسخ آن در طرح ویژه است و در جلسه ای با حضور استاندار مقرر شد راه و شهرسازی ظرف سه ماه طرح ویژه را تهیه کند.

مالمیر در ادامه با طرح سوالاتی مانند اینکه شهرداری بودجه بافت تاریخی را اعلام کند، شهرداری برای تملک بناهای تاریخی چه برنامه ای دارد؟ نظر اعضای شورای شهر در مورد محدوده بافت چیست و آیا محدوده رینگ 1 را قبول دارند یا خیر؟ از اعضای شورای شهر درخواست کرد به این سوالات پاسخ دهند.

به گفته مدیرکل میراث فرهنگی استان همدان، دادستان در نامه ای بیان کرده تا زمانی که نامه ضوابط میراث فرهنگی ابلاغ نشود ضوابط طرح تفصیلی اجرا می شود و نگرانی ما این است که در طول فرآیندی که اتفاق می افتد مجوزهای دیگری صادر شود و آسیب هایی به بافت برسد که 20 سال دیگر مشخص شود.

وی با بیان این که شهرداری تا مشخص تکلیف، برای حفظ بافت به سمت صدور مجوز معابر زیر 12 متر نرود، گفت: در ضوابط میراث فرهنگی آمده مناطقی که شهرداری ملاحظاتی دارد یا نیاز به اصلاح است یا ضرورت یا منافع عمومی و نظر کارشناسی اقتضا می کند می توان ضوابطی را مصوب کرد.

مالمیر بیان کرد: ضوابط حداقلی میراث فرهنگی به دنبال این است که بافت بیش از این تخریب نشود و آسیب نبیند همچنین برای احیاء و توسعه به طرح ویژه نیاز داریم.

ایسنا نوشت، به اعتقاد این مقام مسئول ضوابط حفاظتی میراث فرهنگی صلاحیت سازمان میراث فرهنگی کشور است و نمی تواند صلاحیتش را با کمیسیون دیگری مانند کمیسیون ماده 5 به اشتراک بگذارد.