اولین جزئیات درباره توله شیر متولد شده در ایران ، چرا سانا از سوی پدر و مادرش پذیرفته نشد؟ ، تفاوت مهم شیرها و یوزها برای تولید مثل در اسارت - وبلاگ پاورست

خبرنگاران - محمد بلبلی: سانا توله شیری که بعد از تولد از طریق شیردل نوری، تیمارگر حیات وحش نگهداری می شود، درباره تولد و شرایط سلامت این توله شیر با تیمارگر او گفت وگویی کرده ایم که در ادامه می خوانید.

تیمارگر حیات وحش به خبرنگاران گفت: شیرهای موجود در ایران یک مشکل ژنتیکی دارند که بر اثر هم خونی بین آنها به وجود آمده است. به علت محدود بودن تعداد شیرها و جفت گیری و تولید مثل بین شیرهای هم خانواده و هم خون تعداد زیادی از توله شیرها نیز با مسائل ژنتیکی متولد شده اند.

شیر دل نوری افزود: طبق اطلاعات دقیق، طی 50 سال گذشته شیرهای جدیدی وارد کشور نشده است. بیشتر شیرهای داخل ایران از زاد و ولد بین همان چهارپنج شیری که سال ها پیش وارد کشور شده است متولد شده اند. این مساله علت اصلی مشکل ژنتیکی بین شیرهاست.

وی ادامه داد: در سال هایی که من در این زمینه فعالیت می کنم با موارد زیادی از تولد شیرهای دارای مسائل ژنتیکی روبرو شدم، طبق تحقیقات متوجه شدم که شیرهایی که در شهرهای مختلف کشور نگهداری می شوند نیز دچار همین مشکل هستند.

نوری اظهار کرد: با توجه به این مسائل و برای رفع این بیماری بین شیرها تصمیم گرفتیم با وارد کردن تعدادی شیر به کشور خون جدیدی برای اصلاح و بهبود شرایط این حیوان به مجموعه آنها اضافه کنیم. بعد از قطعی شدن این تصمیم با هم فکری همکاران تصمیم بر این شد تا یک نوعی از نژاد خاصی از شیرها که مشکل تکثیر نیز نداشته باشد را وارد کشور کنیم.

این تیمارگر حیات وحش افزود: باید نژادی انتخاب می کردیم که ترکیب آنها با شیرهای موجود در داخل کشور با مشکل روبرو نشود و نسلی از شیرهای قوی و زیبا تکثیر شود، بنا بر این شیر سفید آفریقایی را انتخاب کردیم. شیرهای سفید نوع خاصی از نژاد این موجود هستند و این رنگ سفید در اثر مشکل یا بیماری ایجاد نشده است.

وی ادامه داد: یک سری تولد در بین شیرها اتفاق می افتد، مثلا دو شیر زردرنگ معمولی آفریقایی با هم جفت گیری می کنند و توله آنها با رنگ سفید متولد می شود، در چنین موردی توله متولد شده را زال یا همان آلبینیسم می گویند. این بیماری بین تمام موجودات زنده ممکن است ایجاد شود، بین انسان ها، حیوانات و حتی در بین گیاهان نیز چنین مسئله ای دیده شده است.

نوری با بیان اینکه موجوداتی که دچار آلبینیسم هستند، معمولا بینایی ضعیف و مشکل گوارش دارند، اظهار کرد: بنابراین تکثیر شیرهای دارای آلبینیسم کار منطقی و درستی به نظر نمی رسد، اما شیرهای سفیدی که ما به کشور وارد کردیم، از نژادی ست که قرن ها متمادی ست که در حیات وحش آفریقا زندگی می کنند. حدود سه سال پیش دو قلاده شیر نر و ماده به کشور وارد و آنها را دنا و هیر نامگذاری کردیم، این شیرهای نر و ماده طی این سال ها در پارک چمران کرج نگهدای می شوند و حدود 60 روز پیش اولین بچه ها آنها متولد شدند.

وی گفت: در این زایمان سه توله شیر متولد شدند که دو تای آنها مرده متولد شدند، بررسی دامپزشکان مشخص کرد که این دو توله نارس بوده و دچار مشکل شکاف کام نیز بودند، اما توله شیر سوم که سانا نام دارد، بدون مشکل متولد شد و الان حدود شصت روز است در پارک چمران کرج نگهداری می شود. سانا اولین توله شیر نژاد سفید متولد شده در ایران است.

وی با بیان اینکه اینگونه مسائل، در تولد توله شیرهای رها در طبیعت نیز اتفاق می افتد، افرود: باید بگویم که بروز چنین مسائلی در بین شیرهای در باغ وحش یا محدوده های این چنین، کم تر پیش می آید، چراکه در این مکان ها نگهداری بهتری از شیرها صورت می گیرد. شیرهای رها در حیات وحش ممکن است با کمبود آب و غذا روبرو شوند، اما شیرهای در اسارت، تغذیه مناسب تری دارند و حتی از مکمل های دارویی و نظارت های دامپزشکان نیز بهره مند می شوند.

این تیمارگر حیات وحش گفت: شیرها برای زاد و ولد در محیط های بسته مانند باغ وحش حساسیت های کم تری نسبت به حیواناتی مانند یوزپلنگ دارند و تقریبا در این زمینه روند طبیعی را طی می کنند. سانا پس از تولد علی رغم تلاش های ما از سوی شیر ماده پذیرفته نشد، عدم پذیرش توله شیر از سوی شیر مادر به علت اولین زایمان او بود. علت دیگر بروز این مشکل، نبودن این شیرها در حیات و حش است، چرا که آنها قبل از این شاهد متولد شدن توله شیرها نبوده اند و با این روند آشنا نیستند.

وی ادامه داد: توله شیرها تقریبا دو سال در کنار مادرشان زندگی می کنند و در این مدت، متولد شدن توله های دیگر را از مادرشان می بینند، اما دنا و هیر که از چندماهگی در باغ وحش بودند با چنین روندی آشنایی نداشتند و این موضوع نیز یکی از اصلی ترین دلایل عدم پذیرش سانا از سوی شیر ماده است.

نوری افزود: برای ما و خود سانا خیلی بهتر می بود اگر به صورت طبیعی و نزد مادرش زندگی می کرد، مصرف شیر مادر قطعا خیلی مناسب تر از شیرهای دیگر برای هر موجودی است، سانا نیز اگر با شیر مادرش تغذیه می شد، سلامت و ایمنی بیشتری می داشت. نگهداری و تغذیه این توله شیر با شیر خشک برای مراکزی مانند مرکز ما هزینه های زیادی را شامل می شود، اما در حال حاضر با مسائل تامین هزینه روبرو نیستیم.

وی افزود: در ده روز اول تولد، سانا هر یک ساعت ونیم، یک بار باید شیر می خورد، شیر خشک، واکسن و مکمل های مخصوصی که برای تغذیه سانا استفاده می شود با حمایت انجمن بین المللی انسان، طبیعت، حیات وحش تهیه شده است. این بهترین و مناسب ترین نوع تغذیه برای سانا محسوب می شود. دندان های این توله شیر به تازگی در آمده اند، از این به بعد کم کم او را با شکل و بوی گوشت آشنا می کنیم، تا وارد مرحله گوشت خواری شود.

نوری ادامه داد: سانا تا حدود 6 ماهگی باید شیر بخورد و در کنار آن با کامل شدن دندان ها از گوشت نیز استفاده شود، شیرهایی هم که در طبیعت زندگی می کنند تا 6 ماهگی شیر می خورند. بعد از آن 3 دوز واکسنی که برای سانا لازم است باید تزریق شود تا بتوانیم او را آهسته آهسته به فضای آزاد وارد کنیم، اما نه در کنار حیوانات دیگر چرا که ممکن است در معرض بیماری قرار بگیرد.

وی ادامه داد: این توله شیر در حال حاضر هر 4 ساعت یک بار شیر می خورد که دو وعده آن با مکمل ها و ویتامین A همراه است. همچنین سانا به طور مرتب تحت نظر دامپزشکان معاینه می شود و دامپزشکان نیز شرایط او را خیلی مناسب ارزیابی کرده اند.

این تیماگر حیات وحش اظهار کرد: در حال حاضر مشغول ساخت اولین اکوپارک کشور با مساحت حدود 100 هکتار در بوستان طبعیت، پارک محیط بان کرج هستیم، این اکوپارک برای نگهداری حیوانات در فضایی خاص طراحی شده است. فاز اول این پارک که مخصوص نشخوار کننده گان وحشی ست راه اندازی شده و زیست گاه شیر و ببر نیز تا خاتمه سال به بهره برداری می رسد و بعد از آن سانان به همراه والدینش و یک شیر دیگر به نام لی لی به آنجا منتقل خواهند شد.

نوری درباره تخصص های خودش در نگهداری حیوانات گفت: من از زمانی که چشم باز کردم خودم را در یک مرکز نگهداری از حیات وحش که پدر و مادر ساخته بودند دیدم. پدرم در این مرکز نگهداری از 450 حیوان تیمارشده، یا در حال تیمار مراقبت می کردند. به این واسطه من علاقه بسیاری به حیات وحش پیدا کردم و به همین علت نیز دوره های تخصصی مختلف تیمارگری حیوانات را در ایران و آمریکا گذرانده ام.

وی در خاتمه گفت: بعد از اطلاع رسانی ها درباره شرایط یوز ایرانی و نحوه نگهداری از پیروز همچنین بعد از آن سانا، مردم علاقه و توجه بیشتری نسبت به حیات وحش پیدا کرده اند، همین مساله باعث شد تا نگهداری از حیوانات و توجه به حیات وحش شرایط بهتری پیدا کند. اما مسئولین هنوز آنچنان که باید به این مسائل توجه لازم را ندارند، امیدوارم پشتوانه های مردمی، مسئولین را نیز متوجه اهمیت حیات وحش بکند.